Yaş Meyve Ve Sebzelerin Ambalajlanması

Ambalajlama Maliyeti

Taze sebze ve meyveler gıda kategorisine girdiği için, bu ürünlerin ambalaj kalitesi yüksek standartlara uymalıdır. Bu nedenle, ambalaj malzemelerinin maliyetleri artmaktadır. Kaliteli bir karton kutu üretimi için yüksek kalitede “kraftliner” malzemesi kullanılması gerekmektedir ve bu da maliyetleri artırmaktadır. Bu tür ürünler genellikle ilk ambalajlarıyla tüketiciye sunulur ve genellikle üretildikleri ülkede ambalajlanırlar.

• Özellikle yaş ürünlerin maliyeti düşük olabilir. Ancak, ambalaj malzemelerinin fiyatları oldukça yüksektir ve bu nedenle ambalaj, toplam maliyetin %30-40’ını oluşturabilir. Sanayileşmiş ülkelerde ise ambalaj maliyetleri genellikle toplam maliyetin %10-15’ini oluşturur.

Bu fark, çoğu zaman ülkelerin ekonomik seviyeleri, ambalaj endüstrisinin gelişmişliği ve kaynaklara erişim gibi faktörlerle açıklanabilir.

• Ambalaj boyutları ve palet seçimi Avrupa pazarında üç standart kutu boyutu bulunur: 60×40 cm, 50×30 cm ve 40×30 cm. Bu standart boyutlardan 40×30 cm boyutu, perakendeciler tarafından daha fazla tercih edilir çünkü daha küçük olması, kullanımı daha kolay ve rahat hale getirir.

• Ambalaj boyutlarının belirlenmesinde temel alınan standart palet boyutları dış ölçüler olarak 120×100 cm ve 120×80 cm’lik paletlerdir. Bu standart palet boyutları, yüklemenin ve istiflemenin daha etkili bir şekilde yapılabilmesine olanak sağlar.

• Özellikle denizaşırı nakliye düşünüldüğünde, 120×100 cm’lik palet ebatları tercih edilir. Bu boyutlar şu avantajları sunar: a) Daha dayanıklı istifleme sağlar: Büyük palet boyutları sayesinde yükler daha sağlam istiflenir, hasar riski azalır. b) Zincirleme istifleme mümkündür: Büyük paletlerin kullanılması, paletlerin zincirleme şekilde istiflenmesine olanak tanır, depo veya nakliye alanlarında düzen sağlar. c) Daha fazla yük taşıma kapasitesi: 120×100 cm’lik paletler sayesinde bir seferde %50 daha fazla yük taşınabilir. Bu nedenle, ekonomik açıdan daha avantajlıdır çünkü daha fazla ürün aynı zamanda taşınabilir.

• Bir örnek çalışma turunçgillerle ilgili olarak yapılmıştır ve palet boyutlarındaki değişikliğin maliyet etkisi üzerinde durmuştur. Bu çalışma, 120×100 cm’den 120×80 cm’ye yapılan bir değişikliğin 15 kg ağırlığındaki bir turunçgil kutusunun maliyetine 1 $’lık bir artışa neden olduğunu göstermiştir. Bu veri, palet boyutlarının maliyetleri nasıl etkilediğini açıkça göstermektedir.

Bu örnek, ambalaj boyutlarının ve palet seçiminin sadece taşıma verimliliğini değil, aynı zamanda maliyetleri de önemli ölçüde etkilediğini göstermektedir.

Ambalaj maliyetlerini azaltmak için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:

• Ambalaj malzemelerinin kalitesini ve dayanıklılığını artırmak için yüksek kaliteli kraftliner kullanmak. Bu sayede, ambalajların yeniden kullanılabilirliğini ve geri dönüştürülebilirliğini sağlamak ve atık miktarını azaltmak mümkündür.
• Ambalaj boyutlarını ve palet seçimini ürünlerin özelliklerine, depolama alanına ve nakliye koşullarına göre optimize etmek. Bu sayede, ambalajların verimli bir şekilde kullanılması ve gereksiz ambalaj malzemesi harcamasının önlenmesi sağlanabilir.
• Ambalaj tasarımını ve baskısını mümkün olduğunca basit ve sade tutmak. Bu sayede, ambalajın üretim süresini ve maliyetini azaltmak ve aynı zamanda çevresel etkisini azaltmak mümkündür.
• Ambalaj maliyetlerini düzenli olarak izlemek ve analiz etmek. Bu sayede, ambalaj maliyetlerindeki değişimleri takip etmek ve buna göre gerekli önlemleri almak mümkündür.
• Dağıtım sürecinde, ürünlerin kalitesini ve güvenliğini korumak için dengeli bir yük oluşturmak çok önemlidir. Bu amaçla, ürünlerin uygun şekilde paketlenmesi, istiflenmesi ve soğutulması gerekir. Ayrıca, ürünlerin bulunduğu hava ortamının özellikleri de dikkate alınmalıdır. Bu konuda size yardımcı olmak için, aşağıda bazı temel noktaları özetledim:
• Ürün paketleme: Ürünlerin kolon, kayış, yapıştırıcılar, streç filmler, köşe ve çıta bantları gibi malzemelerle sağlam bir şekilde paketlenmesi gerekir. Paketleme malzemeleri, ürünleri darbe, sarsıntı, nem ve sıcaklık değişimlerinden korumalıdır. Paketleme sırasında hava delikleri bırakılmalı ve karton kutular paletin kenarlarını geçmemelidir. Ayrıca, karton kutuların dayanıklılığına dikkat edilmeli ve özellikle köşeleri güçlendirilmelidir.
• Ürün istifleme: Ürünlerin palet üzerinde dengeli bir şekilde istiflenmesi gerekir. İstifleme sırasında ürünlerin ağırlık merkezi ortada olmalı ve paletin yüksekliği uygun olmalıdır. İstiflenen ürünler tek tek ahşap kenarlıklarla sabitlenmeli ve kaymaya karşı önlem alınmalıdır. Ayrıca, istiflenen ürünlerin arasında hava akışını sağlayacak boşluklar bırakılmalıdır.
• Ürün soğutma: Taze ürünlerin raf ömrünü uzatmak için soğutma işlemi yapılması gerekir. Soğutma işlemi hasattan sonra en kısa sürede başlatılmalı ve nakliye sırasında devam ettirilmelidir. Soğutma işlemi için uygun sıcaklık aralığı ürüne göre değişebilir. Genel olarak, yapraklı sebzeler ve soğuk iklime sahip meyveler için 4-12°C, salatalık ve domates gibi sebzeler için 12-16°C, tropikal meyveler için 12-16°C aralığı önerilmektedir. Soğutma işlemi sadece sıcaklığı düşürmekle kalmaz, aynı zamanda ürünlerin solunumunu ve su kaybını da azaltır.
• Mikro iklim ve atmosfer kontrolü: Ürünlerin bulunduğu hava ortamının özellikleri de ürünlerin raf ömrünü etkiler. Bu özelliklere mikro iklim denir. Mikro iklim, ürünlerin solunumu, hava alışverişi, dolaşım, soğutma ve dış hava koşullarının bir karışımını içerir. Mikro iklimi iyileştirmek için atmosfer kontrolü yöntemleri kullanılabilir. Atmosfer kontrolü yöntemleri, ürünlerin bulunduğu hava ortamının oksijen, karbondioksit ve etilen gibi gaz bileşimini değiştirerek ürünlerin solunumunu yavaşlatır. Atmosfer kontrolü yöntemleri iki türlüdür: kontrollü atmosfer (CA) ve modifiye atmosfer (MA). Kontrollü atmosfer yönteminde, hava ortamının gaz bileşimi sürekli olarak izlenir ve ayarlanır. Modifiye atmosfer yönteminde ise, hava ortamının gaz bileşimi paketleme malzemesinin geçirgenliği ile belirlenir.

Nem ve yoğunlaşma: Nem hem ambalaj içindeki ortamı hem de dış hava koşullarını etkiler. Kuru bir ambalaj malzemesi nemi emebilir, bu da özellikle hava taşımacılığında önemli olabilir. Havada maksimum nem oranı %100 göreceli nem olarak bilinir. Sıcaklık arttıkça havadaki nem miktarı da artar. Fazla nem, su damlaları halinde yoğunlaşabilir ve ambalajlanmış yaş meyve ve sebzeler için konteyner içinde sorunlar yaratabilir.

Ürünün kalitesi: Hasat sonrası ürün kalitesi mükemmel olabilir, ancak pazardaki kalite daha önemlidir. Liman incelemeleri, kalitenin limanda düşebileceği durumları göz önünde bulundurur. Ürünün tarlada hasat sırasında aldığı hasar, birkaç gün sonra fark edilebilir. İhracatçılar, meydana gelen hasarın nedenlerini analiz etmeli ve zararı karşılamak için ambalajlı örnekleri tutmalıdır. Örneğin, toplayıcıların ürün yüzeyindeki hasara neden olan keskin tırnakları, avokado, kavun, karpuz gibi sebzelerin dış yüzeyinde hasara yol açabilir.

Bu faktörler, ürünlerin tazeliğini ve kalitesini korumak için ambalajlama süreçlerinin uzmanlar ve deneyimli personel tarafından dikkatlice yönetilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

• Karton kutu özellikleri: Karton kutular, yaş meyve ve sebzeler için en iyi kalitede ham maddeden üretilmelidir. Özellikle dış yüzeyde kullanılan krafliner veya testliner malzeme, güçlü iç yapıya sahip olmalı ve su emme miktarı düşük olmalıdır. Su emme miktarı, kartonun suya maruz kaldığında ne kadar su emdiğini gösteren bir ölçüttür. Su emme miktarı yüksek olan kartonlar, nemli ortamlarda kolayca ıslanır ve dayanıklılıkları azalır. Bu nedenle, su emme miktarı düşük olan kartonlar tercih edilmelidir. Ayrıca, neme dayanıklı olması gerekmektedir. Neme dayanıklılık, kartonun nemli ortamlarda ne kadar dayanabildiğini gösteren bir ölçüttür. Neme dayanıklılık yüksek olan kartonlar, nemli ortamlarda şeklini ve mukavemetini korur. Bu nedenle, neme dayanıklılık yüksek olan kartonlar tercih edilmelidir. Ancak ürünün geri dönüşümü engellememesi için cilalamaya izin verilmemektedir. Cilalama, kartonun yüzeyine parlaklık vermek için uygulanan bir işlemdir. Cilalama, kartonun görünümünü iyileştirir, ancak geri dönüşümünü zorlaştırır. Bunun yerine, ambalajın iç ve dış yüzeyine, suyun etkisini azaltmak ve engellemek için hafif bir kaplama yapılabilir. Kaplama, kartonun yüzeyine ince bir tabaka halinde uygulanan bir işlemdir. Kaplama, kartonun suya karşı direncini artırır, ancak geri dönüşümünü engellemez.

• Karton kutu testi: Karton kutu testi, karton malzemenin, kutu tasarımının ve üretim yönteminin kalitesini değerlendirmek için önemlidir. Malzeme kalitesi kötü ise iyi bir kutu üretilemez, ancak iyi bir malzemeden kötü bir kutu yapılabilir. Karton malzeme ve kutular için birçok standart test yöntemi bulunmaktadır. Ancak yaş meyve ve sebzelerin ambalajlanması için en kritik test, sıkıştırma yani dayanıklılık/mukavemet testidir. Bu test, nakliye sırasındaki istiflemenin mukavemetini ölçer. Gerçek nakliye koşullarındaki ortam faktörleri (nem, istifleme yüksekliği, depolama şartları) genellikle bilinmediği için, gerçek performansı tahmin etmek zor olabilir. Ancak laboratuvardaki dayanıklılık test sonuçları, kutunun gerçek performansı ile karşılaştırılarak referans olarak kullanılabilir. Özellikle özel bir yapıya sahip kutular için, iki kutunun üst üste koyularak istifleme dayanıklılığı test edilebilir. Eğer dayanıklılık düşük çıkarsa, kutunun tasarımı yeniden gözden geçirilmelidir. Kutu üretimi aşamasındaki dayanıklılık gücü genellikle ortalama değerin yaklaşık %10 kadar değişebilir. Dayanıklılık testi sonuçları düşük çıkarsa, ürünün diğer özelliklerinin ölçümü, zayıflığın nedenini anlamada yardımcı olabilir. Kartonun diğer özellikleri, örneğin gramaj, patlama dayanıklılığı, düz ve köşe çarpma dayanıklılığı gibi faktörler de referans olarak ölçülebilir. Gramaj, kartonun birim alandaki ağırlığını gösteren bir ölçüttür. Gramaj yüksek olan kartonlar, daha kalın ve daha ağır olur. Patlama dayanıklılığı, kartonun patlama basıncına karşı ne kadar dayanabildiğini gösteren bir ölçüttür. Patlama dayanıklılığı yüksek olan kartonlar, daha sağlam ve daha dirençli olur. Düz ve köşe çarpma dayanıklılığı, kartonun düz veya köşeli bir cisimle çarpıştığında ne kadar hasar gördüğünü gösteren bir ölçüttür. Düz ve köşe çarpma dayanıklılığı yüksek olan kartonlar, daha az hasar görür ve daha iyi korur.

• Kutunun yapısı ve tasarımı: Karton kutunun yapısı, özellikle dikey oluk sayısı, köşe tasarımı ve istiflenme dayanıklılığı açısından önemlidir. Çünkü kalın çizgiler olukların kırışmasına neden olabilir. Aynı zamanda, kutunun grafik tasarımı da önem taşır. Grafik tasarımın kalitesi, karton yüzeyine dokunarak kontrol edilebilir. Daha profesyonel bir yöntem ise malzemeyi köşeden köşeye bir jilet ile keserek oluk kalınlığını gözlemlemektir. Bu yöntemle grafik tasarımın kalitesi ve kutunun dayanıklılığı hakkında daha iyi bir fikir edinilebilir.